KỸ NĂNG ỨNG PHÓ BẠO LỰC MẠNG
Tại: Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai
Học sinh: Khối lớp 11
Giảng dạy: Giáo viên Kỹ năng sống Học viện METTASOUL
Trong thời đại công nghệ 4.0 ngày nay, việc sử dụng internet và mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của các em học sinh khi internet hỗ trợ hiệu quả cho quá trình tra cứu thông tin, thu thập kiến thức trên toàn thế giới. Tuy nhiên, cùng với những lợi ích mà công nghệ mang lại, chúng cũng tồn tại không ít những nguy cơ và rủi ro, đặc biệt là vấn đề bạo lực mạng. Để giúp các em học sinh có khả năng ứng phó và bảo vệ bản thân trước những tình huống tiềm ẩn này, Học viện METTASOUL đã mang đến cho các em học sinh khối 11 trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai chuyên đề kỹ năng sống về KỸ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI BẠO LỰC MẠNG sẽ giúp các em nắm vững một đặc điểm nhận diện hành vi bạo lực mạng, trang bị kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn cũng như khả năng ứng phó với những nguy cơ ảnh hưởng đến bản thân khi sử dụng không gian mạng thông qua tình huống thực tiễn.
Với sự đồng hành sâu sắc của các thầy cô Học viện METTASOUL, việc hiểu biết và áp dụng kỹ năng ứng phó với bạo lực mạng không chỉ giúp các em tự bảo vệ mình và người khác trước những nguy cơ tiềm ẩn mà còn giúp tạo ra môi trường mạng xã hội lành mạnh, an toàn và tích cực trên hành trình học tập và trưởng thành.
Mở đầu chuyên đề, các em học sinh hào hứng tham gia vào hoạt động “Nhìn hình đoán từ khóa” với nội dung được truyền tải hướng đến việc hỗ trợ các em nhận diện hành vi bạo lực mạng. Những hình ảnh thầy cô gửi gắm là những nét vẽ mang nhiều nội dung ẩn dụ, tuy vậy, điều này cũng không thể làm khó các em học sinh trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai. Các em vô cùng nhạy bén và thông minh khi phát hiện ra các như công kích (bằng những bình luận tiêu cực trên mạng xã hội), đe dọa (gửi tin nhắn quấy rối, đe dọa làm tổn thương người khác), lừa đảo (lợi dụng mạng xã hội để thực hiện hành vi lừa đảo), mạo danh (tạo tài khoản giả danh một người nào đó) hay phỉ báng (truyền tải thông tin hoặc hình ảnh sai sự thật nhằm mục đích hạ thấp danh dự người khác). Đây đều là những hành vi bạo lực mạng đang rất phổ biến hiện nay.
Mặt khác, khi một hành vi bạo lực mạng xuất hiện, ta có thể ngầm hiểu rằng chắc hẳn phía sau đó là một hay nhiều nguyên nhân trở thành động cơ góp phần thúc đẩy một người hành động như vậy. Điều này phản ánh cụ thể về mối quan hệ “nguyên nhân – kết quả”. Để hiểu rõ hơn về vấn đề trên, các em học sinh được thầy cô khuyến khích trình bày quan điểm và hiểu biết của mình để làm đầy “Sơ đồ cây” mà thầy cô phổ biến.
Trong sơ đồ này, “thân cây” đại diện cho những nguyên nhân hình thành nên nguy hiểm còn “phần quả” tượng trưng cho những vấn đề nguy hiểm trên mạng xã hội. Giả sử như “nguyên nhân do đâu người khác có thể mạo danh trên mạng xã hội?” – “Thân cây” chính là do người dùng chia sẻ thông tin riêng tư một cách công khai và rộng rãi trên mạng xã hội, để lại “phần quả” là bị một ai đó lợi dụng thông tin để mạo danh và thực hiện những việc gây ảnh hưởng nghiêm trọng như lừa đảo, đe doạ,….
Đứng trước những nguyên nhân các em tích cực chia sẻ đến thầy cô và các bạn, các em có thể làm những gì để ngăn chặn hệ quả xấu xuất hiện trên mạng xã hội? Thông qua hoạt động “Giải mã ô chữ”, các em đã trình bày chi tiết và cặn kẽ về từng cách thức đã khám phá được qua những ô chữ, đó là:
- Bảo mật thông tin cá nhân: chúng ta cần tránh chia sẻ thông tin cá nhân như căn cước công dân, địa chỉ nhà, số điện thoại,…..lên mạng xã hội. Đồng thời, tài khoản mạng xã hội của các em cũng cần được bảo vệ chặt chẽ bằng các mật khẩu khó đoán và thay đổi định kì.
- Suy nghĩ kĩ càng trước khi chia sẻ: chúng ta cần tránh chia sẻ thông tin nhạy cảm, trái pháp luật hoặc những lời nói, câu từ gây tổn thương người khác lúc tâm trạng không ổn định.
- Ứng xử văn minh trên mạng xã hội: chúng ta cần tránh bình luận chê bai, chế giễu người khác. Thay vào đó, việc luôn tôn trọng ý kiến luôn được chú trọng đề cao.
- Cẩn trọng với các dạng lừa đảo: chúng ta cần cẩn trọng với những yêu cầu từ người lạ trên mạng xã hội và thường xuyên chú ý cập nhật các dạng lừa đảo phổ biến để kịp thời phòng tránh.
- Giới hạn thời gian sử dụng: nhằm tránh lệ thuộc cảm xúc và suy nghĩ vào các trào lưu hoặc thông tin trên mạng xã hội, các em đặt ra thời gian tối đa nên truy cập trong một ngày. Đồng thời, hãy học cách quan tâm hơn đến thời gian nghỉ ngơi chất lượng thay vì tận dụng để sử dụng điện thoại chỉ để lướt mạng xã hội.
Các em hào hứng tham gia vào hoạt động “Giải mã ô chữ”:
Cuối cùng, nhằm giúp các em nâng cao khả năng ứng phó với những nguy cơ ảnh hưởng đến bản thân khi sử dụng không gian mạng, các em được trải nghiệm thông qua việc xem đoạn clip ngắn về chia sẻ chân thật của những người từng là nạn nhận của bạo lực mạng để hiểu hơn về những hệ quả nguy hiểm về sức khỏe tinh thần và thể chất mà họ phải chịu đựng. Song song đó, chính các em cũng sẽ được cùng nhau thảo luận, làm việc nhóm thực hành ngay tại lớp với những tình huống thực tiễn thầy cô gửi đến. Không sai khi nói rằng chỉ khi được ứng dụng thực tiễn, các em mới phát huy hết năng lực học tập và tiếp nhận kiến thức của mình. Mỗi nhóm đều xử lý tình huống một cách xuất sắc với sự sáng tạo và chuyên nghiệp của mình. Điều này giúp thầy cô vững tin và yên tâm rằng các em đủ trưởng thành và tự tin để ứng phó với các phát sinh xảy đến do bạo lực mạng gây ra.
KỸ NĂNG ỨNG PHÓ BẠO LỰC MẠNG là một trong chủ đề thuộc chuỗi chuyên đề Kỹ năng sống thuộc Dự án SỐNG THÀNH CÔNG của Học viện METTASOUL. Đây cũng là nội dung học tập cuối trong năm học 2023-2024 Học viện METTASOUL đồng hành cùng các em học sinh khối 11 trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai. Những phần quà nho nhỏ cùng giấy chứng nhận tập thể lớp như lời cảm ơn và ghi nhận sự nỗ lực học tập không ngừng nghỉ của các em học sinh thân yêu. Thầy cô Học viện METTASOUL rất vui và tự hào khi được dõi theo hành trình phát triển và trưởng thành của các em qua từng năm học, đó sẽ là nguồn động lực to lớn để thầy cô nỗ lực mang đến những tiết học hay và bổ ích cho các em.
Chia sẻ cảm nhận khóa học kỹ năng sống của em Thiên Thanh, lớp 11A12 trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai:
Mến chúc các em học sinh sẽ ngày càng vững tâm, tự tin và cố gắng hết mình cho hành trình học tập không ngừng của mình, đặc biệt trong kì thi cuối học kì sắp diễn ra. Thầy cô tại Học viện METTASOUL sẽ luôn đồng hành cùng các em trên hành trình phía trước, chúc các em thật tỏa sáng thành công. Yêu Thương thật nhiều!
Học Viện METTASOUL xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến quý Ban Giám Hiệu, quý Thầy Cô trường THPT Dương Văn Thì luôn tạo điều kiện và hỗ trợ tốt nhất cho mỗi tiết học Kỹ năng sống để dự án được diễn ra thành công tốt đẹp!
